-
1 στόλος
στόλος, ὁ, 1) Rüstung, bes. kriegerische Rüstung, Kriegszug zu Lande u. zu Wasser; oft bei Her.: κατ' ἤπειρον, κατὰ ϑάλασσαν, 5, 64; ἐπί τινα, 3, 25. 4, 145 u. sonst; εὐσταλῆ καὶ λεκτὸν ἀροῠμεν στόλον, Aesch. Pers. 781; Ag. 563; zur See, Pers. 392; στόλον Ἀργείων χιλιοναύταν, Ag. 45; Soph. κατέσχον δεῠρο ναυβάτῃ στόλῳ, Phil. 270, vgl. 557; κατ' ἀρχὴν τοῦ πρὸς Ἴλιον στόλου, 247; Φρυγῶν ἐς αἶαν αὖϑις αἴροιεν στόλον, Eur. Hec. 1141; u. in Prosa, Thuc. 1, 9. 10 u. sonst; Περσικός, Plat. Legg. I, 642 e, u. öfter; übh. Sendung, Zug, Gang, εὐανϑέα ἀναβάσομαι στόλον, Pind. P. 2, 62; auch Aufzug, Festzug, Procession, 8, 98 N. 3, 17; ὁ δὲ στόλος νῷν ἐστι παρὰ τὸν Τηρέα, Ar. Av. 46, wir gehen zum Tereus; – das Ausziehende, Ausgesendete selbst, das Landheer, Her. 5, 64, häufiger Seemacht, Flotte, 1, 4. 5, 43; en Cyr. 3, 1, 19 u. sonst; ein Zug von Menschen, eine Schaar, παρ' ἀνδρῶν καὶ γυναικείων στόλων, Aesch.Eum. 818; λόχος παίδων, γυναικῶν καὶ στόλος πρεσβυτίδων, 981, n. öfter in Suppl.; πλέων γὰρ οὐ πολλῷ στόλῳ, Soph. Phil. 543, d. i. mit einem Schiffe; τὸν ἑπτάλογχον ἐς Θήβας στόλον ἀγείρας, O. C. 1307; und das ganze Volk, O. R. 169; χιλίων ναῶν στόλον συνήγαγε, Eur. I. T. 10. – Auch der Grund, die Veranlassung zu einem Zuge, ἰδίῳ στόλῳ, auf eigenen Antrieb, Her. 5, 63, eigtl. eine in Privatangelegenheiten unternommene Reise, wie κοινὸς στόλος gemeinsamer Antrieb zur Reise, 6, 39, wie man Soph. Phil. τίνι στόλῳ προςέσχες τήνδε γῆν erklärt, im Vergleich mit O. R 359 τίς σ' ἐξῆρεν οἴκοϑεν στόλος; wo auch mehr nach dem Grunde der Fahrt gefragt wird. = Am Schiffe der vorn vorragende Theil, Schiffsschnabel, dessen höchstes Ende ἀκροστόλιον hieß, ναῠς ἐν νηῒ χαλκήρη στόλον ἔπαισεν, Aesch. Pers. 400; ἔϑραυον πάντα κωπήρη στόλον, 408; Eur. I. T. 11, 33; vgl. Schol. Ap. Rh. 1, 1089; aus Soph. frg. 629 führt Hesych. δρυοπαγῆ στόλον, τὸν πάσσαλον an. – Uebh. Stiel, Stengel, κέρκος μικρὸν στόλον ἔχουσα, einen Schwanz mit einem kurzen Stiel, Arist. part. anim 2, 14; gen. an. 3, 2. – 2) das Ausrüsten, Ankleiden, Ausschmücken, wie στολή, Eur. Suppl. 1055.
-
2 ἐξ-αίρω
ἐξ-αίρω, = ἐξ-αείρω (s. αἴρω, 1) herausheben, in die Höhe bringen, führen, aufheben u. wegtragen; κοῦφον ἐξάρας πόδα Soph. Ant. 224; τίς σ' ἐξῆρεν οἰκόϑεν στόλος; O. C. 359; βάϑρων ἐκ τῶνδέ μ' ἐξάραντες 265; Tr. 1183; ἔξαιρε τὸν ϑώρακα Ar. Ach. 1133; ἁρπάζει μέσον καἰ ἐξάρας, nachdem er ihn in die Höhe gehoben, παίει εἰς τὴν γῆν, Her. 9, 107; τὰς χεῖρας Pol. 3, 62, 8; a. Sp.; μνῆμα, aufführen, Paus. 5, 21, 9, wie pass. von einer Mauer, Her. 6, 133. Uebertr., ἡδοναῖς ἐξαίρει ἄμοχϑον βίον, durch Vergnügen das Leben erhöhen, Soph. Ir. 146; πρὸς ταῦτα μηδἐν δεινὸν ἐξάρῃς μένος Ai. 1045, Schol. μὴ ὀργισϑῇς, mächtg machen, οἰκίαν Her. 6, 126; mit Lob erheben, rühmen, ἐξάρας με ὑψοῦ 9, 79; vgl. Luc. pro imag. 21; ἐπὶ τούτοις ὑψηλὸν ἐξαίρειν ἑαυτόν, sich darob hoch erheben, Plat. Rep. VI, 494 d; ἐξαρϑεὶς ὑπὸ μεγαλαυχίας Legg. IV, 716 a; ἄνω τὸ πρᾶγμα ἐξάρας, übertreibend, vergrößernd, Aesch. 2, 10; τὰ γιγνόμενα ἐπὶ μεῖζον D. Hal. 8, 4; a. Sp.; – ϑυμὸν εἰς ἀμπλακίην, anreizen, hewegen, Theogn. 640; τί γὰρ τὸ δεινὸν τοῠϑ', ὅ σ' ἐξαίρει ϑανεῖν Eur. Hipp. 322; φρένα πρὸς Λίβυν λακεῖν αὐλόν Alc. 347; διπλῆν χάριν χορείας, den Reigen anheben, Ar. Th. 981; ϑυμόν τινος D. Sic. 13, 92. – 2) med., für sich davontragen, als Beute, Gewinn erwerben; πόλλ' ὅσ' ἂν οὐδέποτ' ἐκ Τροίης ἐξήρατ' Ὀδυσσεύς Od. 5, 39. 13, 137; μισϑούς 10, 84; ἀκρωτήριον Αὐλίδος – ἐξάρατο ἕδνον Pind. Ol. 9, 11, Schol. προςεκτήσατο; ἆϑλα Theocr. 24, 10; – aufheben, wegführen, ἕως ἂν οἱ τοξόται αὐτὸν ἐξαίρωνται Plat. Prot. 319 c. – Bei Soph. Tr. 491 νόσον ἐξαρούμεϑα, die Krankheit steigern, erhöhen, l. d; – sich erheben, κονιορτὸν ἐξαιρόμενον Pol. 3, 65, 4. – 3) Pass., aufgerichtet werden, bes. von Leidenschaften od. Gemüthsbewegungen erregt werden, ἐλπίσι κεναῖς ἐξῇρετο Soph. El. 1461, Schol. ἐμεγαλαύχει, u. öfter bei Sp., wie φόβῳ, Philostr., der auch im eigentlichen Sinne ἐξηρμένος τὰς χαίτας sagt, dem die Haare zu Berge stehen; ἐξαρϑείς (absolut), aufgeregt, aufgebläht vor Stolz, vor Freude, Muth u. dgl., Eur. Rhes. 109; – vom Styl, Demetr. §. 234. – 4) intrans., sich erheben, τὸ δ' ἀϑάνατον ἐξῆρε πρὸς τὸν ἀέρα Alexis D. L. 3, 28; ἐξᾶραι καὶ πετέσϑαι D. Sic. 2, 50; ἐξάραντες παντὶ τῷ στρατεύματι, mit dem ganzen Heere aufbrechen, Pol. 2, 23, 4 u. a. Sp., wie LXX.
-
3 εξαιρω
эп.-ион. ἐξαείρω (fut. ἐξαρῶ, aor. ἐξῆρα, pf. ἐξῆρκα)1) поднимать(τινὰ ἐκ τῶν βάθρων Soph.; γλῶτταν Arst.; τὰς χεῖρας Polyb.)
ἐξάρας παίει ἐς τέν γῆν Her. — он поднял (его) и бросил на землю;κοῦφον ἐξάρας πόδα Soph. — легко перебирая ногами, т.е. бегом;ὅ κονιορτὸς ἐξαιρόμενος Polyb. — поднявшаяся пыль;ἥ ἐξαιρομένη φλόξ Polyb. — вспыхнувший пожар;μετέωρος ἐξαρθείς Plut. — высоко поднятый2) вынимать(θώρακα Arph.)
3) поднимать, увеличивать, повышатьτὸ τεῖχος ἐξῄρετο διπλήσιον τοῦ ἀρχαίου Her. — стена была доведена до двойной высоты против прежнего;
ἄνω ἐ. τι Aeschin. — преувеличивать что-л.;νόσημα ἐξαίρεσθαι Soph. — усиливать недуг4) побуждать, заставлять(τινὰ θανεῖν Eur.)
τίς σ΄ ἐξῆρεν οἴκοθεν στόλος ; Soph. — кто побудил тебя покинуть дом и отправиться в путь?5) возвышать, возвеличивать(τέν οἰκίαν τινός Her.)
ἡδοναῖς ἄμοχθον ἐ. βίον Soph. — вести жизнь полную наслаждений6) превозносить, прославлять, восхвалять(τινά Luc. и τινὰ ὑψοῦ Her.)
ὑψηλὸν ἐ. αὑτὸν ἐπί τινι Plat. — кичиться чем-л.7) возбуждатьμηδὲν δεινὸς ἐξάρῃς μένος Soph. — не предавайся (столь) страшному гневу;ἐλπίσιν κεναῖς ἐξαίρεσθαι Soph. — обольщаться ложными надеждами;ἐ. διπλῆν χάριν χορείας Arph. — заводить двойной хоровод8) подниматься(ἐξᾶραι καὴ πέτεσθαι Diod.)
ἐξᾶραι παντὴ τῷ στρατεύματι Polyb. — двинуться со всем войском9) med. уносить с собой, приобретать, добывать, получать(πολλὰ Τροίης Hom.: κάλλιστον ἕδνον Pind.; ἆθλα Theocr.)
10) уводить с собой(τινά Plat.)
-
4 ἐξαίρω
ἐξαίρω, [dialect] Ep. [full] ἐξᾰείρω Hom. (v. infr.), also in [dialect] Ion. Prose, Hp.Fract. 21, cf. ἀείρω, αἴρω: [tense] aor.1A , etc.:—lift up, lift off the earth,ἐκ μὲν ἄμαξαν ἄειραν Il.24.266
;ἐκ δὲ κτήματ' ἄειραν Od.13.120
(elsewh. Hom. uses only [voice] Med., v. infr.);ἐξάρας [αὐτὸν] παίει ἐς τὴν γῆν Hdt.9.107
; ἐ. χεῖρας in prayer, Plb.3.62.8;κοῦφον ἐξάρας πόδα S.Ant. 224
; βάθρων ἐκ τῶνδέ μ' ἐξάραντες having bidden me rise (from suppliant posture), Id.OC 264, cf. Tr. 1193; τίς σ' ἐξῆρεν οἴκοθεν στόλος; made thee start, Id.OC 358;ἡδοναῖς ἄμοχθον ἐ. βίον Id.Tr. 147
; ἐ. θώρακα take it out (of its case), Ar.Ach. 1133; :—[voice] Pass., ib.22.6.b seemingly intr., rise from the ground, of a bird, D.S.2.50;ἐ. τῷ στρατεύματι
start,Plb.
2.23.4, cf. LXXNu.2.9.2 raise in dignity, exalt, magnify, Κλεισθένης [τὴν οἰκίην] ἐξῆρε (v.l. -ήγειρε) Hdt.6.126;ἐξάρας με ὑψοῦ καὶ τὴν πάτρην Id.9.79
; ἄνω τὸ πρᾶγμα ἐ. exaggerate it, Aeschin.2.10;ἐπὶ μεῖζον ἐ. τὰ γενόμενα D.H.8.4
;ὑψηλὸν ἐ. αὑτὸν ἐπί τινι Pl.R. 494d
;ἐ. ὑπόθεσιν Procl.in Prm.p.522S.
; Rhet., treat in elevated style, Hermog.Id.2.3;τὸν τῆς ἑρμηνείας τύπον ἐ. παρὰ τὸ εἰωθός Procl.in Prm.p.484S.
;ἐπιστολαὶ μικρὸν ἐξηρμέναι Demetr.Eloc. 234
; of music,ἐξηρμένον καὶ τεθαρρηκός Heraclid.Pont.
ap. Ath.14.624d.3 arouse, stir up,θυμὸν ἐς ἀμπλακίην Thgn.630
; ; ἐ. σε θανεῖν excites thy wish to die, E.Hipp. 322;ἐ. φρένα λακεῖν Id.Alc. 346
;ἐ. χάριν χορείας Ar.Th. 981
.5 remove,ἔπιπλα PLond.1.177.21
(i A. D.); make away with, get rid of,ἐξάρατε τὸν πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν 1 Ep.Cor.5.13
:—[voice] Pass., to be carried away, of a dam, PRyl.133.19 (i A. D.).II [voice] Med. (Hom. only in [ per.] 3sg. [tense] aor. ἐξήρατο), carry off for oneself, earn,δοιοὺς μισθούς Od.10.84
; ; ἐξάρατο ἕδνον won it as a dower, Pi.O.9.10;θοῶν ἐξήρατ' ἀγώνων.. κειμήλια Theoc.24.122
. (In Hom. ἐξήρατο may have displaced ἐξήρετο, [tense] aor. of ἐξάρνυμαι, v. ἀείρω.)2 ἐξαίρεσθαι νόσον take a disease on oneself, catch it, S.Tr. 491.III [voice] Pass., to be raised, [τὸ τεῖχος] ἐξῄρετο διπλήσιον τοῦ ἀρχαίου Hdt.6.133
; rise up, rise,ἐξαιρόμενον νέφος οἰμωγῆς E.Med. 106
;φλόξ Plb.14.5.1
;κονιορτός Id.3.65.4
.2 swell, dub. in Hp. VC15; ἐξαειρόμενα (- εύμενα codd.) ὑπὸ τῆς πιέξιος swellings caused by compression, Id.Fract.21.4 ἐξηρμένος prob. f.l. in Plb.4.4.5.
См. также в других словарях:
στόλος — Το σύνολο των πολεμικών πλοίων ενός κράτους, καθώς και το σύνολο των εμπορικών πλοίων μιας χώρας ή μιας εφοπλιστικής εταιρείας. Όσον αφορά τις πολεμικές μονάδες, ο ίδιος όρος μπορεί επίσης να δείχνει μέρη μόνο του συνόλου των πολεμικών πλοίων… … Dictionary of Greek